Hei Whakarāpopoto
E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, te Poraka Uara Tū. Ko tā tēnei rauemi, he āwhina i te ākonga ki te tūhura i te tikanga uara tū o ngā tau mai i te 0 ki te 9,999. Ka whakamahia he poraka uara tū hei whakaahua i ngā tau. E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te Kaupae 5 o Te Mahere Tau.
Achievement Objectives
1. Ka mōhio ki ngā tauoti 0–1 000: te whakaingoa i ngā tohutau; ngā raupapa tatauranga whakamua, whakamuri hoki ngā tikanga uara tū: te maha o ngā tahi, ngā tekau, me ngā rau kei roto i tētahi tau; te rahi me te hanga o tētahi tau; ngā tikanga o te taurua
Te Hononga ki te Marautanga
Taumata 2
Te Tau me te Taurangi (Te Mātauranga Tau)
Whāinga Paetae 1:
Ka mōhio ki ngā tauoti 0–1 000:
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki:
- te maha o ngā tahi, ngā tekau, ngā rau me ngā mano kei roto i tētahi tau, tae noa atu ki te 9,999.
Ngā Tikanga Pāngarau
Kaupae 5
Kaupae 5
Te Tauākī Ako
- E ako ana ahau i te tikanga o ngā mati i roto i ngā tau 0 – 1000.
Ko tā te rauemi matihiko nei, te Pōraka Uara Tū, he āwhina i ngā ākonga ki te tūhura i te uara tū o ngā tau, me te whakaatu i te uara tū ki ngā poraka. Hei tauira, e 2 ngā rau, e 5 ngā tekau, e 8 ngā tahi kei roto i te tau 258. E 25 rānei ngā tekau me ngā tahi e 8.
Ngā Rauemi
Whārangi Tārua 1 – 4
He Rārangi Kupu
mati
|
digit
|
pāwhiri
|
click (computer mouse)
|
poroka uara tū
|
place value blocks
|
pūtohu
|
button or icon (on computer screen)
|
rauemi matihiko
|
digital learning object
|
uara tū
|
place value
|
whakaahuahanga
|
representation
|
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
Ngā Rauemi Matihiko
Ngā Rauemi Matihiko
Kei tēnei wāhi i te ipurangi te rārangi mai o ngā rauemi matihiko katoa kua tuhia ki te reo Māori: https://meaningfulmaths.nt.edu.au/mmws/nz/node/1472
Ko ētahi o ngā rauemi matihiko (ngā mea o nzmaths) e wātea ana ki te katoa, mā te pāwhiri noa i te pūtohu. Ko ētahi atu o ngā rauemi matihiko (ngā mea o The Le@rning Federation), me rēhita kē tō kura, kātahi koe ka uru atu ai.
Koia nei te wāhi noho o te rauemi matihiko Poraka Uara Tū, e hāngai ana ki tēnei kōwae ako: http://www2.meaningfulmaths.nt.edu.au/mmws/nz/maori/lo/porakauaratu/index.html, he akoranga e hāngai ana ki te uara tū o ngā tau mati-2.
I Mua i te Whakamahinga o te Rauemi Matihiko Poraka Uara Tū
Kia mārama te ākonga ki te whakaatu tau mati-rua ki ngā momo rauemi uara tū, pērā i ngā poroka uara tū, te rākau mati me ngā pīni. Ko te kōwae ako o nzmaths Kia Ū Te Mātauranga Tau (https://meaningfulmaths.nt.edu.au/mmws/nz/resource/kia-te-m-tauranga-tau), he akoranga e hāngai ana ki te uara tū o ngā tau mati-2.
E whai pānga ana te kōwae ako nei Te Whakatauira Tau Mati-3:
me tēnei rauemi matihiko:
Ka Mahi Tahi te Pouako me tētahi Rōpū Ākonga (ki te tūhura i te rauemi matihiko)
Huakina te rauemi matihiko Poraka Uara Tū, ka whakamārama ai i tōna kaupapa ki te tūhura i te uara tū o tētahi tau.
Pāwhiria ngā pūtohu +1 me –1 o ia wāhi uara tū, kia mōhio ai ngā ākonga me pēhea te hanga i tētahi tau.
Āta whakamāramahia te hononga o te maha o ngā poraka o ia wāhi uara tū me te uara tapeke o ia uara tū e whakaaturia ana. Mēnā e whā ngā poraka rau e whakaaturia ana, ko te 400 te uara tapeke e whakaaturia ana.
Hangaia tētahi tau, ka tuku pātai ai mō te uara tapeke o ia wāhi uara tū. Hei tauira, ko te 8530:
- e 8 ngā mano = 8000
- e 5 ngā rau = 500
- e 3 ngā tekau = 30
- karekau he kotahi = 0
- 8350 te uara tapeke o te tau katoa, ka whakaaturia ki raro iho (he karaka te tae)
Whakaaturia te mahi a te ipu ruapara. Ina pāwhiria, ka whakawāteatia ngā poraka o te wāhi uara tū e hāngai ana.
Tonoa tētahi ākonga kia hanga i tētahi tau, mā te pāwhiri i ngā pūtohu +1 me –1.
Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā pere ka puta i ngā paetaha o ngā wāhi uara tū:
- Mēnā kotahi, nui ake rānei ngā poraka o tētahi wāhi uara tū, ka puta te pere anga whakatematau.
- Pāwhiria tētahi o ngā pere whakatematau, ka mātakitaki ai. Ka wāwāhi tētahi o ngā poraka o taua wāhi uara tū, ā, ka nuku atu ai ki te wāhi uara tū ki te taha matau.
- Hei tauira, ina pāwhiria te pere whakatematau i waenganui i te mano me te rau, ka wāwāhi tētahi poraka mano ki ōna rau, ā, ka nuku ēnei rau ki te wāhi uara tū o ngā rau.
- Āta mātakitaki i te huri o ngā tau tapeke o ia wāhi uara tū.
- Kāore e huri te tapeke o te tau katoa (tae karaka), ka pūmau tonu nā te mea kāore i tāpirihia i tangohia rānei tētahi aha ki te tau tapeke. Ko te whakawhitiwhiti noa iho i waenganui i ngā uara tū.
- Mēnā 10 nui ake rānei ngā poraka o tētahi wāhi uara tū, ka puta te pere anga whakatemauī.
- Ina pāwhiria te pere whakatemauī, tekau ngā poraka o taua wāhi uara tū ka whakaemia mai, ka huri hei poraka kotahi o te uara tū o te taha mauī.
- Kāore tonu te tapeke o te tau katoa e huri (tae karaka), ka pūmau tonu nā te mea kāore i tāpirihia i tangohia rānei tētahi aha ki te tau tapeke. Ko te whakawhitiwhiti noa iho i waenganui i ngā uara tū.
Ka Mahi Tahi te Pouako me tētahi Rōpū Ākonga (ki te tūhura i te uara tū o tētahi tau)
Ka whakamahia te rauemi matihiko Poraka Uara Tū, hei tirotiro i te maha o ngā tekau, ngā rau me ngā mano kei roto i tētahi tau, tae atu ki te 9999.
Tonoa ngā ākonga ki te hanga i tētahi tau rau (tau mati-3). Whakamahia te pere whakatematau i waenganui i te wāhi uara tū o ngā rau me ngā tekau hei whiriwhiri i te maha o ngā tekau kei roto i te tau.
Hei tauira, ko te 467:
- Ka wāwāhia ia poraka-100, kia tekau ngā poraka-10, ka nuku ai ki te wāhi uara tū o ngā tekau.
- Tukuna te pātai, e hia katoa ngā tekau kei roto i te 467.
- Ka āta kitea atu, tekau ngā poraka-10 ka puta i ia rau, nō reira e 40 ngā tekau kei roto i te 400. Tāpiri atu ki tērā ko ngā tekau e 6 o te 60.
- Hui katoa, e 46 ngā tekau kei roto i te 467.
Tukuna ngā ākonga ki te tūhura i ētahi atu tau. Hei tauira:
- E hia katoa ngā tekau kei roto i te 289?
- E hia katoa ngā tekau kei roto i te 503?
- E hia katoa ngā rau kei roto i te 3721?
- E hia katoa ngā rau kei roto i te 7394?
- E hia katoa ngā tekau kei roto i te 2472?
- E hia katoa ngā tekau kei roto i te 5439?
Ka Mahi Takitahi, Takirua rānei ngā Ākonga
Ina taunga te ākonga ki te rauemi matihiko nei, he pai noa iho kia mahi takitahi, takirua rānei ki te tūhura i ngā tikanga o te uara tū. Ko tā te rauemi matihiko, he whakaahua i ngā wāhi uara tū me te pānga o tētahi wāhi uara tū ki tētahi.
E whā ngā Whārangi Tārua hei mahi mā ngā ākonga:
Whārangi Tārua 1 (PDF, 86KB)
Hei tauira pātai:
- Whakamahia te rauemi matihiko Poraka Uara Tū, hei whakaatu i ētahi hanganga e rua o tētahi tau. Hei tauira, ko ngā hanganga e rua o te 572:
- e 5 ngā rau, e 7 ngā tekau, e 2 ngā tahi
- e 47 ngā tekau, e 22 ngā tahi
- E hia ngā tekau kei roto i tētahi tau rau (tau mati-3)? Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
- E hia ngā rau kei roto i tētahi tau mano (tau mati-4)? Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
- E hia ngā tekau kei roto i tētahi tau mano (tau mati-4)? Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
Whārangi Mahi 2 (PDF, 81KB)
Hei tauira pātai:
1. E hia te tapeke o ngā tekau 14? Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
2. Whakamahia te rauemi matihiko hei whakaoti i ngā whārite pēnei:
243 = 0 ngā rau + ngā tekau + ngā tahi
3. E hia te tau tapeke? Hei tauira:
3 ngā rau + 12 ngā tekau + 4 ngā tahi
4. E hia katoa ngā tekau kei roto i tētahi tau? Hei tauira:
253 = 25 katoa ngā tekau.
Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
5. E hia te tau tapeke? Hei tauira:
65 ngā tekau =
Whārangi Mahi 3 (PDF, 82KB)
Hei tauira pātai:
1. Ka tūhurangia ngā rautaki uara tū hei whakaoti tāpiritanga. Hei tauira:
43 + 15 = ____ + _____ = _____
Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
2. Ka tūhurangia ngā rautaki uara tū hei whakaoti tangohanga. Hei tauira:
58 – 12 = ____ – _____ = _____
Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
Whārangi Mahi 4 (PDF, 80KB)
Hei tauira pātai:
1. Ka tūhurangia te rautahi tau māmā hei whakaoti tāpiritanga. Hei tauira:
137 + 6 = 137 + 10 – 7 = _____
Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
2. Ka tūhurangia te rautaki ‘tau māmā’ hei whakaoti tangohanga. Hei tauira:
142 – 8 = 140 – 10 + 2 = _____
Whakamahia te rauemi matihiko, kātahi ka whiriwhiria ā-hinengaro.
Hei Whakawhānui
- Hāunga te rauemi matihiko nei, arā anō ētahi rauemi uara tū hei tūhura mā te ākonga, pērā i ngā pīni, ngā rākau mati me ngā takatātai.
- Tirohia te kōwae ako o nzmaths ‘Te Uara Tū’ (http://www2.meaningfulmaths.nt.edu.au/mmws/nz/frames/KowaeAko/Te%20Uara%20Tu/TeUaraTu.aspx). Kei reira ētahi kēmu hei whakaū i te mātauranga uara tū.
Attachments
WharangiTarua1.pdf86.33 KB
WharangiTarua2.pdf80.89 KB
WharangiTarua3.pdf82.02 KB
WharangiTarua4.pdf80.18 KB
Add to plan
Taumata 2