Hei Whakarāpopoto
Achievement Objectives
10. Ka neke, ka whakaata, ka huri, ka whakarahi i ngā āhua ahu-2, ka tuhi, ka whakamārama hoki i ēnei panoni.
6. Ka whakarōpū taonga i runga i te āhuahanga o aua taonga, ka whakamārama hoki i ngā rōpū.
Te Hononga ki te Marautanga
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki:
- te whakamārama i tēnei mea te hangarite i āna ake kupu
- te hanga me te tuhi āhua hangarite
- ngā ingoa o ngā momo taparau
Ngā Tikanga Pāngarau
- Mēnā he hangarite tētahi āhua ahu-rua, ka taea taua āhua te whētui kia takoto tētahi haurua ki runga i tētahi, kāore he āputa, kāore hoki e inati.
- Karekau he rārangi hangarite o ētahi āhua ahu-2, arā ētahi kotahi te rārangi hangarite, arā anō ētahi he nui atu i te kotahi ngā rārangi hangarite. He mutunga-kore ngā rārangi hangarite o tētahi porowhita.
- Mēnā he torotika ngā tapa katoa o tētahi āhua ahu-rua, ka kīia tērā he taparau.
- Ka whakaingoatia ngā taparau i runga i te maha o ngā tapa torotika. Hei tauira, he tapawhā katoa ēnei, engari he ingoa motuhake, he ahuatanga motuhake tō tēnā tō tēnā:
He tapawhā hikuwaru tēnei. He torotika ōna tapa katoa, engari he rerekē te roa o ngā tapa, he rerekē hoki te rahi o ngā koki. |
|
He tapawhā hāngai tēnei. E rua ngā tapa takirua he ōrite te roa. He whakarara ngā tapa takirua. He koki hāngai ngā koki katoa. E rua ōna rārangi hangarite.
|
|
He tapawhā rite tēnei. He ōrite te roa o ngā tapa katoa, he koki hāngai ngā koki katoa. He whakarara ngā tapa takirua. E whā ōna rārangi hangarite. He momo tapawhā hāngai anō hoki te tapawhā rite.
|
|
He taparara tēnei. E rua ngā tapa e whakarara ana.
|
|
He taparara waerite tēnei. E rua ngā tapa whakarara, he ōrite te roa o ērā atu o ngā tapa. E rua ngā koki takirua he ōrite te rahi.
|
|
He tapawhā whakarara tēnei. E rua ngā tapa takirua. He whakarara, he ōrite te roa o ngā tapa takirua. E rua hoki ngā koki takirua. He ōrite te rahi o ngā koki takirua.
|
|
He tapawhā whakarara rite tēnei. He ōrite te roa o ngā tapa katoa. He whakarara ngā tapa takirua. He ōrite te rahi o ngā koki takirua.
|
|
Ngā Rauemi
he pepa, he kutikuti, he rūri
He Rārangi Kupu
āhua ahu-rua
|
two dimensional shape
|
hangarite
|
symmetry
|
māroha
|
unfold
|
rārangi hangarite
|
line of symmetry
|
taparara
|
trapezium
|
taparara waerite
|
isosceles trapezium
|
taparau
|
polygon
|
tapawhā
|
quadrilateral
|
tapawhā hāngai
|
rectangle
|
tapawhā rite
|
square
|
tapawhā whakarara
|
parallelogram
|
tapawhā whakarara rite
|
rhombus
|
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
Ngohe 1
Rauemi:
he pepa, he kutikuti, he rūri
Ngā tohutohu
|
He tauira whakawhitinga kōrero
|
Whētuia tētahi pepa, kia kitea ai e ngā ākonga:
Kia pēnei te tapahi i te pepa whētui.
I mua i te mārohanga o te pepa, whakawhitiwhiti kōrero mō te āhua ka puta ake.
|
Kua whētuia tēnei pepa kia haurua.
Ka pēnei taku tapahi i te pepa whētui. Ki ō whakaaro, ina māroha te pepa, he aha te āhua ka puta ake?
E hia ngā rārangi i tapahia? E rua.
E hia ngā tapa o te āhua ka puta ake ina māroha te pepa? E whā.
Pēhea nei te āhua o ngā tapa o te āhua? He ōrite te roa o ngā tapa katoa.
Nō reira he aha te ingoa o tēnei āhua? He tapawhā rite.
He aha ētahi atu āhuatanga e ōrite ana? He ōrite te rahi o ia kokonga.
|
Kia pērā anō te mahi me te whakawhitiwhiti kōrero mō ētahi atu tapahanga o te pepa whētui. Koia nei ētahi:
He tauira pātai:
|
|
Tonoa ngā ākonga kia tuhi i ētahi atu āhua e taea ana te hanga mā te whētui me te tapahi pepa. He aha pea ētahi āhua kāore e taea te hanga mā te whētui me te tapahi pepa?
|
|
Hoatu he pepa me he kutikuti hei tūhura mā ngā ākonga i ngā āhua ka taea te hanga mā te whētui me te tapahi pepa.
|
Ngohe 2
Rauemi:
he pepa, he kutikuti, he rūri
Tonoa ngā ākonga kia hanga i ētahi āhua mā te whētui me te tapahi pepa. Tonoa rātou kia tuhi i ngā rārangi tapahi i te tuatahi. Hei tauira:
- Hangaia kia 4 ngā āhua rerekē, e toru ngā tapa torotika.
- Hangaia kia 4 ngā āhua rerekē, e whā ngā tapa torotika.
- Hangaia kia 4 ngā āhua rerekē, he nui ake i te whā ngā tapa torotika.
Tonoa ngā ākonga kia whakarōpū i ngā āhua, ka whakamārama ai i ngā rōpū. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā āhuatanga o ngā rōpū. Hei tauira:
- te maha o ngā tapa
- te roa o ngā tapa
- te maha o ngā kokonga
- te rahi o ngā koki o ngā kokonga
- te ōrite o ngā haurua o te āhua
- te ingoa o te āhua
Ngohe 3
Rauemi:
he pepa, he kutikuti, he rūri
Whakaaturia ngā āhua nei, ka whakawhitiwhiti kōrero mō ngā āhua he ngāwari noa iho te hanga mā te whētui me te tapahi pepa. Kei konei hoki pea ētahi āhua kāore e taea te hanga mā te whētui me te tapahi. Hoatu he pepa me he kutikuti hei hanga mā rātou i ngā āhua.
Whakawhitiwhiti kōrero mō te ōrite o ngā haurua o ngā āhua.
Whakamāramahia te tikanga o te kupu hangarite. Arā he ōrite te hanga o ngā haurua o te āhua.
He aha te āhua hangarite-kore i konei?
Ka taea te hanga tētahi āhua hangarite-kore mā te whētui me te tapahi pepa?
Ngohe 4
Tonoa ngā ākonga kia tūhura i te hangarite o ngā pū matua o te wakapū o te reo Māori.
- He aha ngā pū hangarite-kore?
- He aha ngā pū kotahi te rārangi hangarite?
- He aha ngā pū e rua ngā rārangi hangarite?
- He aha ngā pū he nui ake i te rua ngā rārangi hangarite?
Ākena pea mā te whētui pepa e kitea ai te hangarite o ngā pū. He pai hoki te whakamahi whakaata paku.
Hei Whakawhānui
Tirohia ētahi tauira tukutuku, tauira tāniko rānei, ka tautohu ai i te hangarite o ngā tauira.
Tirohia te taiao o te akomanga, ka kimi ai i ētahi āhua hangarite.
Tirohia te taiao o te ngahere, ka kimi ai i ētahi rau rākau hangarite, me ētahi rau hangarite-kore.
Add to plan
Taumata 2