Hei Whakarāpopoto
Achievement Objectives
1. Ka mōhio ki ngā tau 0 – 1 000 000: te whakaingoa i ngā tohutau; ngā momo raupapa tatauranga tauoti; ngā meka matua mō te tāpiri, te tango, me te whakarea; te whakaawhiwhi tauoti, tau ā-ira hoki ki te 1, te 10, te 100 rānei e pātata ana; ngā tikanga uar
Te Hononga ki te Marautanga
Taumata 3
Te Tau me te Taurangi (Te Mātauranga Tau me ngā Rautaki Tau)
Whāinga Paetae 1:
Ka mōhio ki ngā tau 0 – 1 000 000:
- te whakaingoa i ngā tohutau;
- ngā momo raupapa tatauranga tauoti;
- ngā meka matua mō te tāpiri, te tango, me te whakarea;
- te whakaawhiwhi tauoti, tau ā-ira hoki ki te 1, te 10, te 100 rānei e pātata ana;
- ngā tikanga uara tū o ngā tauoti me ngā tau ā-ira (kia toru ngā mati ā-ira):
- te maha o ngā haurau, ngā hautekau, ngā tahi, ngā tekau, ngā rau me ngā mano kei roto i tētahi tau;
- te rahi me te hanga o tētahi tau.
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki:
- te whakamahi i te ‘Papa Haurau’, ‘te Porowhita Haurau’, me te ‘Rārangi Tau Matarua’ ki te huri i tētahi hautau hei hautekau, hei haurau, hei haumano rānei.
- te huri i te hautekau, te haurau, te haumano rānei hei hautanga ā-ira.
- te whakamahi tātaitai hei huri i te hautau hei hautanga ā-ira.
- ngā tikanga o ngā mati ā-ira, kia āhei anō ki te huri hei hautekau, hei haurau, hei haumano.
- te tikanga o ngā hautanga ā-ira tāruarua.
Ngā Tikanga Pāngarau
- E taea ana te whakaatu ngā wehenga 100 ki tētahi tapawhā rite. Arā, kotahi te tapawhā rite nui, 100 ōna wehenga e whakaaturia ana ki te tapawhā rite paku (Papa Haurau - Whārangi Tārua 2 PDF, 104KB). Mā te whētui i te Papa Haurau ki ngā hautau ½, ¼, ¾, 1/5, 2/5 … e kitea ai ngā haurau e ōrite ana.
- E taea ana te whakaatu ngā uara tū ki tētahi tūtohi i Whare Uara Tū:
Ko te 3/10 te tikanga (uara tapeke) o te 3
E tohu ana te 7 i te 7/100 (arā, koirā te uara tapeke o te 7)
Ko te 5/1000 te uara tapeke o te 5
Ngā Rauemi
He Papa Haurau (Whārangi Tārua 2)
He Papa Haumano (Whārangi Tārua 3)
He Porowhita Haurau (Whārangi Tārua 4)
Te Whare Tau-ā-Ira (Whārangi Tārua 5)
He Papa Hautekau (Whārangi Tārua 1)
He Rārangi Tau Haurau’ (Whārangi Tārua 6)
He Rārangi Kupu
Papa Haurau
|
hundredths board
|
Porowhita Haurau
|
hundredths circle
|
Rārangi Tau Matarua
|
double number line
|
Papa Hautekau
|
tenths board
|
Papa Haumano
|
thousandths board
|
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
- Ko te mahi tuatahi, he āta tirotiro i te tikanga o te hautekau, te haurau, me te haumano. Ka whakamahia te Papa Hautekau, te Papa Haurau me te Papa Haumano. (Whārangi Tārua 1, 2, 3). Ko te whāinga matua, kia mōhio te ākonga ki te rahi o te hautekau, te haurau me te haumano. Koia nei hei tauira kōrero mō te hautekau. Kia pēnei anō ngā kōrero hei whakaatu i te haurau me te haumano (engari me whakamahi kē te Papa Haurau me te Papa Haumano):
Hoatu tētahi Papa Hautekau ki ia ākonga (Whārangi Tārua 1, PDF 96KB). Me āta matapaki te tikanga o te hautekau.
Hoatu ētahi anō pepa ki te ākonga, kia rerekē te āhua, me te rahi. Ko te whāinga i konei, kia mōhiotia ai mēnā he rerekē te rahi o ētahi āhua e rua, he rerekē anō te hautekau o ia āhua. Hoatu tētahi Papa Hautekau ki ia ākonga (Whārangi Tārua 1,PDF, 96KB).
|
E hia katoa ngā wehenga i tēnei papa?
He ōrite te rahi o ia wehenga? Kaurukutia tētahi wehenga. He aha tēnei hautau? He hau aha tēnei o te papa? (He hautekau) Tuhia te tohu ki te wāhi kua kaurukutia. Kotahi te papa nē. E hia katoa ngā hautekau i roto i te kotahi? (Tekau) Tuhia he whārite ki tō pukapuka. (10/10=1) Whakaaturia tētahi hautekau o tēnei pepa.
Me pēhea e whakaatu ai te hautekau? Kia tōtika te rahi o te hautekau. (Mā te whētui, mā te ine rānei) Tirohia te hautekau o ia pepa. He ōrite ia hautekau? He aha ai? (He rerekē te rahi o te pepa, nō reira he rerekē anō te rahi o te hautekau) Whētuia te Papa Hautekau kia haurua. E hia ngā hautekau i roto i te haurua?
Tuhia he whārite. (5/10 = 1/2)
Whētuia te Papa Hautekau hei whakaatu i ngā hauwhā. E hia ngā hautekau i roto i te hauwhā?
Āe, e rua ngā hautekau, me te haurua anō o tētahi hautekau. E taea ana te tuhi whārite hei whakaatu i tēnei? E hia ngā hautekau i roto i te toru hauwhā? |
- I konei, ka āta tirohia te whanaungatanga o te hautekau, te haurau, me te hautekau. Koia nei te raupapa o ētahi kōrero hei āwhina:
Hoatu he Papa Haurau (Whārangi Tārua 2 PDF 104KB) me he Papa Haumano (Whārangi Tārua 3, PDF 111KB) ki ia ākonga. Tūhuratia te hononga o ngā hautau.
|
Kaurukutia tētahi hautekau o te Papa Haurau.
E hia ngā haurau i roto i te hautekau? Tuhia hei whārite. Tirohia te Papa Haumano.
Kaurukutia tētahi haurau. E hia ngā haumano i roto i te haurau? Tuhia hei whārite. Kaurukutia tētahi hautekau, E hia ngā haurau? E hia ngā haumano? Tuhia hei whārite. Tirohia anōtia te Papa Haurau.
Kaurukutia te rua hautekau. E hia ngā haurau i te rua hautekau? Mēnā e whakaaturia ana ngā haumano, ki tōu whakaaro, e hia ngā haumano i te rua hautekau? Tuhia hei whārite. Whakamahia te Papa Haurau, ka whakaatu mai ai i te haurua. E hia ngā hautekau, ngā haurau, ngā haumano i roto i te haurua?
|
- Kia pērā anō ngā mahi, engari me whakamahi te Porowhita Haurau (Whārangi Tārua 4, PDF 81KB) hei kimi i ngā hautau ōrite. E pai ana kia kuhu mai i ngā hautau nui ake i te kotahi. Arā, kia pēnei pea te haere o ngā kōrero:
Hoatu ētahi Porowhita Haurau ki ngā ākonga.
E pai ana mā te tapahi, mā te kauruku, mā te whētui rānei e whakaatu te kotahi me te haurua o te porowhita
|
Whakaaturia mai te kotahi me te haurua porowhita.
E hia ngā hautekau i te porowhita kotahi? 10
E hia ngā hautekau i te porowhita haurua? E 5 E hia katoa ngā hautekau i te kotahi me te haurua porowhita? 15 Tuhia hei whārite. E hia ngā haurau i te kotahi me te haurua porowhita? |
- Hoatu te Whārangi Mahi 1(PDF, 96KB) me te Whārangi Mahi 2 (PDF, 104KB). E pai ana kia whakamahia ngā Papa Haurau, ngā Porowhita Haurau rānei hei āwhina i te ākonga mēnā e hiahiatia ana.
- Ko te mahi nui i konei, ko te hono atu i te hautekau, te haurau me te haumano ki te tau ā-ira.
I te tuatahi, ka hoki ki te tirotiro i te Whare Uara Tū mō ngā tauoti. Tuhia he Whare Uara Tū mō te tauoti ki te papatuhituhi
|
Titiro ki te Whare Uara Tū. Mō ngā tauoti tēnei whare. Karekau he hautau e noho ana ki tēnei whare.
Tuhia te tau 4,572 ki ngā wāhi e tika ana.
He aha te tikanga o te 4? Āe, e 4 ngā kotahi mano. He aha te tikanga o te 5? o te 7? o te 2? E taea ana te whakatū whare anō ki te taha matau, koirā hei whakaatu i ngā hautau. Ka tuhia he ira ki waenganui i te whare tauoti me te whare hautau. Kia mōhiotia ai he tauoti ki tēnā taha, he hautau ki tēnā taha. Titiro ki te pikitia.
|
Hoatu te Whārangi Tārua 5 (PDF, 78KB) ki ia ākonga. He Whare Ūara Tū.
Akene pea he pai ki te hoki anō ki te whakaatu i te tikanga o te ‘ira rua’ me te rua hautekau ki te Papa Haurau, ki te Porowhita Haurau rānei.
|
Hoatu tō mati ki te wāhi o te kotahi mano i te Whare Uara Tū.
Neke whakatematau. Wehea te kotahi mano ki te 10, kua tau atu ki te wāhi o ngā rau. Neke whakatematau. Wehea te rau ki te 10, kua tau atu ki te wāhi o ngā tekau. Neke whakatematau. Wehea te tekau ki te 10, kua tau atu ki te wāhi o ngā kotahi. Kia pērā anō mō te Whare Hautanga.
Mai i te wāhi o ngā kotahi, neke whakatematau. Wehea te kotahi ki te 10, ko te hautekau. Mai i te wāhi o ngā hautekau, neke whakatematau. Wehea te hautekau ki te 10, ko te haurau. Mai i te wāhi o ngā haurau, neke whakatematau. Wehea te haurau ki te 10, ko te haumano. Tuhia te tau ā-ira 4.2 ki te whare. Ki hea te 4? Ko hea te wāhi tika mō te rua?
He aha te tikanga o te 4? (E 4 ngā kotahi) He aha te tikanga o te 2? (E 2 ngā hautekau) Whakaaturia mai te rua hautekau o te porowhita. He ōrite tenei ki te 'kore ira rua' o te porowhita. Tuhia te 3.82 ki te Whare Tau-ā-Ira. He aha te tikanga o ia mati? Whakaaturia mai te 'ira waru rua' ki te papa haurau.
Whakaaturia mai te 5.971 ki te Whare Tau-ā-Ira. He aha te tikanga o ia mati? Whakaaturia mai te 'ira iwa whitu tahi' ki te papa haumano.
Pēhea te whakaatu i te 6/10 ki te Whare Tau-ā-Ira? (Koirā te wāhi mō ngā hautekau, me tuhi te 6 ki konā – e ono ngā hautekau)
Whakaaturia mai te 4/100 ki te Whare Uara Tū. (Āe, tuhia te 4 ki konā – koirā te wāhi mō ngā haurau. E tika ana kia tuhia he 0 ki te wāhi o ngā hautekau, nā te mea karekau he hautekau i roto i te whā haurau)
Ko te whakahua, ‘ira kore whā’. Whakaaturia te 45/100 ki te Papa Haurau. E hia ngā
hautekau i roto i te 45/100? Āe, e whā ngā hautekau, me te 5 haurau anō. Tuhia te 45/100 ki te Whare Tau ā-Ira. Tuhia te 4 ki te wāhi o ngā hautekau, nā te mea e whā ngā hautekau. Tuhia te 5 ki te haurau, nā te mea e 5 anō ngā haurau. |
Hoatu ētahi hautau hei huri mā ngā ākonga ki te tau ā-ira. Me tīmata ki ngā mea ngāwari i te tuatahi. Ko ēnei pea:
Mēnā e hiahiatia ana he Papa Haurau, he Papa Haumano, he Porowhita Haurau rānei hei āwhina, kei te pai noa iho.Hoatu ētahi tau-ā-ira hei huri mā ngā ākonga ki te hautau. Me tīmata ki ngā mea ngāwari i te tuatahi. Ko ēnei pea:
0.2, 0.8, 0.08, 0.47, 0.63, 1.5, 4.93, 0.001, 0.087, 0.823, 1.42
Mēnā e hiahiatia ana he Papa Haurau, he Papa Haumano, he Porowhita Haurau rānei hei āwhina, kei te pai noa iho.
Hoatu he rārangi tau e whakaatu ana i ngā haurau (Whārangi Tārua 6, PDF 80KB) ki ia ākonga.
|
Whētuia te rārangi tau kia haurua. Whētuia kia haurua anō. Whētuia kia haurua anō. Huakina. E hia ngā wehenga e whakaaturia ana ki ngā wehenga whētui? (E waru)
Tuhia ēnei hautau ki tō rārangi haurau: .
E kitea mai ana ngā hautau ōrite? Tuhia ētahi. Whakamahia he tātaitai, ka kimi ai i ngā hautanga ā-ira e ōrite ana ki te kotahi hauwaru. Arā, wehea te kotahi ki te waru. He aha te otinga? (0.125)
He pērā anō te hautanga ā-ira mō te kotahi hauwaru i whakaaturia e koe ki tō rārangi haurau?
|
|
Whētuia tō rārangi haurau kia toru ngā wehenga ōrite. Kimihia te hautanga ā-ira e rite ana ki te kotahi hautoru.
|
|
E hia ngā hautekau i roto i te kotahi hautoru? Me tuhi ki te Whare Tau ā-Ira.
E hia anō ngā haurau? Āe, e toru. Me tuhi ki te Whare Tau-ā-Ira. He iti iho, he nui ake, he ōrite rānei te 0.33 ki te kotahi hautoru? Whakamahia he tātaitai hei kimi i te kotahi hautoru. Wehea te kotahi ki te 3. He aha te otinga? E taea ana te wehe pū te kotahi tāra ki ngā tamariki tokotoru? E hia hēneti ki ia tamaiti. He toenga? (Kāore e taea te wehe pū - kotahi hēneti e toe ana)
Ina hurihia te kotahi hautoru hei hautanga –ā-ira, koirā te take, ka tāruaruatia te 3. Koinei te tuhinga poto. He ira ki runga i te toru hei tohu i te mati ka tāruaruatia.
Kimihia ētahi atu hautanga ā-ira tāruarua pēnei i te hautoru.
|
Hoatu te Whārangi Mahi 3 (PDF, 111KB)hei mahi mā ngā ākonga. Ko te kaupapa o tēnei mahi, he huri i te hautau hei haurau, hei haumano, hei tau ā-ira rānei.
|
|
Hei Whakawhānui
- Tirohia te tāpiri, te tango, te whakarea, me te wehe i ngā tau ā-ira
- Tūhuratia te hononga o te hautanga-a-ira, te hautau me te ōrau.
- I konei, ka tirohia te hononga o ētahi atu hautau hei tau ā-ira. Ka whakamahia he rārangi tau, me te tātaitai.
Attachments
TeTauAIraWT1.pdf95.86 KB
TeTauAIraWT2.pdf104.12 KB
TeTauAIraWT3.pdf110.97 KB
TeTauAIraWT4.pdf80.77 KB
TeTauAIraWT5.pdf78.04 KB
TeTauAIraWT6.pdf79.62 KB
Add to plan
Taumata 3