He ruri mita
He mataono rite iti (1cm3)
Whārangi Tārua 1
He ine-taumaha
He ipu-ine
Whārangi Tārua 2
Ētahi ipu, kia rerekē te rahi o tēnā me tēnā
Whārangi Tārua 3
Whārangi Tārua 4
hautai | sponge |
ine-taumaha | scales (for measuring weight) |
ipu-ine | measuring container |
kātene | carton |
kauranga ika | aquarium (for fish) |
kerepeti | plasticine |
kītanga | capacity |
kōtē | squeeze |
mataono rite | cube |
mitarau pūtoru | cubic centimetre (cm3) |
rōrahi | volume |
taumaha | weight |
tapanga | label |
waeine ngahuru | metric units of measurement |
whakatau tata | estimate |
Ngā tohutohu | He Tauira Kōrero Mā Te Pouako | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Whakarōpūngia ngā ākonga, kia rua, kia toru rānei ki ia rōpū. Hoatu kia rima ngā ipu ki ia rōpū, ka arataki i a rātou ki te raupapa i ngā ipu mai i te kītanga iti rawa atu ki te kītanga nui rawa atu. Tangohia ngā tapanga kia kore ai e kitea te kītanga o ia ipu. |
Anei ētahi ipu e rima mā ia rōpū. Tā koutou mahi tuatahi, he āta tirotiro i ngā ipu, ka raupapa ai mai i te mea he iti rawa te wai ka taea ki roto, ki te mea nui. Ko te kupu mō te rahi o te wai ka taea ki roto i tētahi ipu, ko te ‘kītanga’. Raupapahia ngā ipu mai i te kītanga iti rawa atu ki te kītanga nui rawa atu. Tirohia te raupapatanga o tētahi atu rōpū. He ōrite ki tā koutou raupapatanga, he rerekē rānei? Me whakawhitiwhiti kōrero ki a rātou. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aratakina ngā ākonga ki te whakatau tata i te kītanga o tēnā me tēnā o ngā ipu. |
Anei tētahi ipu kirīmi, e 500 ritamano (ml) te kītanga. Āta whakatairitea te ipu kirīmi nei me ā koutou ipu e rima. Whakawhitiwhiti kōrero mō te kītanga o tēnā me tēnā o ngā ipu. Whakatau tata i te kītanga o ia ipu, ka tuhi ai ki tētahi tūtohi.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hoatu he ipu-ine ki ia rōpū, ka tono ai i a rātou ki te ine i te kītanga o ia ipu. |
He ipu-ine tēnei. Whakamahia te ipu-ine ki te ine i te kītanga o ia ipu, ka tuhi anō ai ki te tūtohi. Pēhea nei tā koutou pai ki te whakatau tata i te kītanga? Pēhea nei tā koutou pai ki te raupapa i ngā ipu mai i te kītanga iti rawa atu ki te kītanga nui rawa atu?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hoatu he ine-taumaha ki ia rōpū. Aratakina ngā ākonga ki te whakatau tata i te taumaha o te wai ka taea ki ia ipu mēnā e kī ana. |
Inea te taumaha o tētahi pene. E hia karamu (g) te taumaha? Whakatairitea te taumaha o te pene me te taumaha o te wai ka taea ki roto i tēnā me tēnā o ngā ipu. Whakawhitiwhiti kōrero, ka whakatau tata ai i te taumaha o te wai ka taea ki roto i ia ipu. Tuhia ki te tūtohi. E hia karamu te taumaha o te wai ka taea ki tēnā me tēnā o ngā ipu? Kaua e whakaaro ki te taumaha o te ipu, ko te taumaha o te wai anake.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tonoa ngā ākonga ki te āta whakaaro i te huarahi hei ine i te taumaha o te wai ka taea ki roto i ia ipu. Ka tuhia te taumaha ki te tūtohi. | Me pēhea te ine i te taumaha o te wai ka taea ki roto i ngā ipu? Kaua te taumaha o te ipu, engari ko te taumaha o te wai anake. Me ine i te taumaha o te ipu i te tuatahi, kāore he wai o roto. Kātahi ka ine i te taumaha o te ipu e kī ana i te wai. Tangohia tētahi i tētahi, koirā te taumaha o te wai anake. Inea te taumaha o te wai ka taea ki roto i ia ipu, ka tuhi ai ki te tūtohi. Pēhea nei tā koutou pai ki te whakatau tata i te taumaha o te wai? He aha tētahi tauira e kitea mai ana? He āhua ōrite te taumaha o te wai me te kītanga o te ipu. Nō reira mēnā e 800 ritamano (ml) te kītanga o tētahi ipu, he aha tō whakatau tata i te taumaha o te wai ka taea ki roto i taua ipu? Ko te 800 karamu (g). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aratakina ngā ākonga ki te whakatairite i te rōrahi (cm3) me te kītanga (ml) o tētahi ipu. |
Anei tētahi mataono rite, kotahi mitarau (cm) te roa o ia tapa. Ka kīia kotahi mitarau pūtoru (1cm3) te rōrahi o tēnei mataono rite. Ko te rōrahi te ‘rahi o roto’ i te mataono rite. He rite anō tēnei ki te kītanga o te poraka mēnā he ipu kē. Anei tētahi kātene wai ārani, kotahi rita te rōrahi. E hia ritamano (ml) tēnā? 1000 ritamano (ml). E hia ngā mataono rite nei ka taea ki roto i te kātene wai ārani? Whakawhitiwhiti kōrero me tō rōpū, ka whakatau tata ai. Tuhia tā koutou whakataunga tata ki te tūtohi. Āta inea te maha o ngā mataono rite kotahi mitarau pūtoru (1cm3) te rōrahi ka taea ki roto i te kātene. Tuhia ki te tūtohi.
He aha tētahi hononga e kitea mai ana i te tūtohi? He āhua rite te kītanga (ritamano) me te rōrahi (cm3). Arā, 1000 ritamano (ml) te kītanga, e pātata ana ki te 1000 mitarau pūtoru (cm3) te rōrahi. Nō reira, e hia mitarau pūtoru te rōrahi o ngā ipu e rima? Tuhia ki te tūtohi.
|
Ngā tohutohu | He Tauira Kōrero Mā Te Pouako | ||||||||||||||||||
Tonoa ngā rōpū ki te hanga i tētahi mita pūtoru, kia āta kite ai rātou i tōna rahi. Aratakina ngā ākonga ki te āta whakaaro i te rōrahi, te kītanga me te taumaha o te mita pūtoru |
Anei ētahi rākau hei hanga mita pūtoru (m3). Kia hia te roa o ngā tapa? Kotahi mita te roa o ia tapa. He aha te rōrahi o te mita pūtoru (m3)? Kotahi mita pūtoru (1 m3) te rōrahi, nā te mea kotahi mita te roa o ia tapa. E hia mitarau pūtoru (cm3) te rōrahi o te mita pūtoru? E hia ngā mitarau pūtoru ka taea ki roto i te mita pūtoru (1m3)? Kotahi rau ki ia tapa o te mita pūtoru. Nō reira whakareatia te 100 ki te 100 ki te 100. Ko te 1,000,000 mitarau pūtoru tēnā! Mēnā he ipu te mita pūtoru e hia ritamano (ml) te kītanga? E hia ritamano (ml) ka taea ki roto i te mita pūtoru? Tuhia ki te tūtohi.
Mēnā e kī ana tētahi mita pūtoru ki te wai, e hia karamu te taumaha o taua wai? Tuhia ki te tūtohi:
|
||||||||||||||||||
Hoatu he rapanga pēnei i ēnei hei tūhura mā ngā ākonga, hei whakamātau i tō rātou mōhio ki te hononga o te kītanga, te rōrahi me te taumaha.
|
Printed from https://meaningfulmaths.nt.edu.au/mmws/nz/resource/inea at 8:01pm on the 26th February 2024